ชื่อไทย

ชุมเห็ดเทศ

ชื่อท้องถิ่น

ขี้คาก (ภาคเหนือ)/ ชุมเห็ดเทศ (ภาคกลาง, ภาคใต้)/ ชุมเห็ดใหญ่ ตะสีพอ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)/ ลับมืนหลวง หมากกะลิงเทศ (ภาคเหนือ)

ชื่อสามัญ

Candle bush/ Ringworm bush

ชื่อวิทยาศาสตร์

Senna alata (L.) Roxb.

สกุล

Senna

สปีชีส์

alata

ชื่อพ้อง

Cassia alata L. 

Cassia alata var. perennis Pamp.

Cassia alata var. rumphiana DC.

Cassia bracteata L.f.

Cassia herpetica Jacq.

Cassia rumphiana (DC.) Bojer

Herpetica alata (L.) Raf.

Herpetica alata O.F. Cook & G.N. Collins

ชื่อวงศ์

FABACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น ไม้พุ่มสูง 1-3 ม. ลำต้นมีเนื้อไม้แข็ง ลำต้นแตกกิ่งก้าน กิ่งตั้งขึ้นด้านบน

ใบ ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ ใบรวมกว้าง 30-60 ซม. ยาว 8-20 ซม. มีใบย่อย 8-20 คู่ ใบย่อยรูปขอบขนานแกมรูปรี ยาว 3-7 ซม. ยาว 6-15 ซม. ใบหนาแข็ง ปลายใบมนหรือเว้าเล็กน้อย ขอบใบเรียบสีแดง หูใบเป็นรูปสามเหลี่ยม ผิวใบเรียบ

ดอก ช่อดอกใหญ่ยาว 30-50 ซม. ช่อแคบเรียวแหลม ช่อดอกออกปลายยอดหรือซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อดอกประกอบด้วยดอกย่อย จำนวนมาก กลีบเลี้ยงสีเขียว รูปขอบขนาน ปลายแหลม กลีบดอกสีเหลืองทอง 5 กลีบ รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 2 ซม. เกสรเพศผู้ 10 อัน มี 2 อันที่ยาวมากกว่าอันอื่น ดอกย่อยมีใบประดับสีน้ำตาลแกมเหลืองหุ้มดอก

ผล ฝักรูปขอบขนาน กว้าง 1.5-2.0 ซม. ยาว 10-15 ซม. ฝักสีน้ำตาลเกือบดำ สี 4 สัน ฝักแก่แตกตามยาว

เมล็ด มี 40-50 เมล็ด รูปแบบเป็นรูปสามเหลี่ยม กว้าง 0.5-0.8 ซม. ยาว 0.7-1.0 ซม. ผิวนอกขรุขระสีดำ

สภาพนิเวศ

กลางแจ้ง

สภาพนิเวศวิทยา

ไม้กลางแจ้งชอบแดดจัด พบตามที่ชุ่มชื้นและชายน้ำ พบที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 1500 ม.

ถิ่นกำเนิด

สหรัฐอเมริกาในโซนเขตร้อน

การกระจายพันธุ์

ทวีปเอเชีย ออสเตรเลีย แอฟริกา อเมริกา

การปลูกและการขยายพันธุ์

เพาะเมล็ด

ระยะเวลาการติดดอก

พฤศจิกายน-มกราคม

ระยะเวลาการติดผล

มกราคม-มีนาคม

ประเภทการใช้ประโยชน์

อาหาร,สมุนไพร

ผล นึ่งกินกับน้ำพริก

ใบสดหรือดอก คั่วไฟชงดื่มเป็นยาแก้ท้องผูก ใบแก่ ตำผสมเหล้าและข้าวจ้าวแก้กลากเกลื้อน

ราก ขับปัสสาวะ

ต้น แก้กลางเกลื้อน

ฝัก ขับพยาธิตัวตืด พยาธิไส้เดือน

ทั้งต้น ถ่ายพิษซางตานในเด็ก

ที่มา: https://www.royalparkrajapruek.org/Plants